Budownictwo drewniane jest przyszłościowe, musi jednak, podobnie jak cała branża budowlana, zmierzyć się z kluczowymi wyzwaniami środowiskowymi i społecznymi. Szybkie tempo realizacji inwestycji i ograniczona emisja dwutlenku węgla do atmosfery to atuty, dzięki którym ma przewagę nad konwencjonalnym. Nie bez znaczenia są wydajność energetyczna procesu powstawania budynków i uzyskane parametry, a tych nie spełniają wszystkie budynki z drewna. Dlatego sektor budownictwa drewnianego w Polsce czeka przebudowa. Oto najważniejsze trendy, które go zmienią.
Prefabrykacja
Przyszłość budownictwa należy do prefabrykacji. Kierunek powszechny w wielu państwach Europy Zachodniej, USA i Kanadzie, zaczyna być popularny również w Polsce, a dostęp do wysokiej jakości prefabrykatów jest znacznie łatwiejszy, dzięki uruchomionej w Czarnkowie nowoczesnej fabryce STEICO z trzema ciągami produkcyjnymi. Schodzące z linii wysoko przetworzone elementy mają zasilać głównie rodzimy rynek, który dotychczas był pomijany przez producentów, w większości kierujących swoją ofertę do inwestorów za granicą.
Prefabrykacja może nie tylko poprawić powszechne przekonanie o jakości i solidności budynków z drewna, ale jest konkurencyjna w stosunku do budownictwa konwencjonalnego, które silnie odczuwa brak rąk do pracy i drożejące koszty robocizny. Budowanie z prefabrykatów wymaga mniejszej liczby pracowników, a dzięki precyzyjnie wykonanym elementom jest dokładniejsze i zajmuje znacznie mniej czasu, co wpływa na skrócenie całego procesu inwestycyjnego.
– Prefabrykaty są wytwarzane w wyspecjalizowanym zakładzie pod stałym nadzorem, a do produkcji stosujemy wysokiej jakości surowce, dlatego są o wiele dokładniejsze niż konstrukcje wykonywane na miejscu budowy. Dostarczone z fabryki elementy należy jedynie zmontować, a obecnie ekipom wykonawczym zajmuje to zaledwie dwa dni – mówi Kasper Binert, doradca techniczny firmy STEICO.
Dostęp do wysokiej jakości prefabrykatów i coraz większe doświadczenie w ich montażu wyspecjalizowanych firm wykonawczych to krok milowy na drodze do unowocześnienia sektora budownictwa drewnianego, które do tej pory kojarzyło się z gospodarczym systemem realizacji inwestycji. Coraz większa ilość zrealizowanych obiektów, nie tylko mieszkalnych, ale i użyteczności publicznej, dowodzi, że z prefabrykatów drewnianych można budować trwale, bezpiecznie i z zachowaniem najwyższych standardów.
Energooszczędność
Dom „z drewna” można zbudować na wiele sposobów. Pomimo naturalnych właściwości surowca, nie każdy budynek, który zostanie z niego wykonany, będzie spełniał obowiązujące regulacje prawne i normy efektywności energetycznej. Trzeba również pamiętać, że przepisy dotyczące charakterystyki energetycznej będą coraz bardziej rygorystyczne, co wynika z założeń klimatycznych Unii Europejskiej. Dlatego tak ważny będzie świadomy i rozsądny wybór technologii oraz materiałów budowlanych, które pozwolą uzyskać wymagane parametry, nie narażając inwestora w niedługim czasie od ukończenia budowy na kosztowne i pracochłonne prace modernizacyjne.
– Drewno poddane obróbce i przy zastosowaniu odpowiednich technologii pozwala wznosić budynki nie tylko w wymaganym standardzie energooszczędnym, ale również niskoenergetycznym, pasywnym a nawet plus energetycznym przy realnych nakładach kosztów i pracy – podkreśla Michał Komorowski, menedżer działu technicznego firmy STEICO.
Dla przykładu: chociaż przegrody zewnętrze w systemie budowlanym STEICO są węższe od tradycyjnych, powszechnie stosowanych rozwiązań, są od nich znacznie cieplejsze. W swojej konstrukcji niemal w całości wykonane są z materiałów termoizolacyjnych z włókien drzewnych, które są doskonałym izolatorem. Podobnie belki dwuteowe czy fornir klejony warstwowo LVL, które stosuje się w konstrukcji domów w technologii szkieletowej, są nie tylko bardziej stabilne wymiarowo od drewna litego, ale również energooszczędniejsze. Smuklejsze przekroje belek stropowych STEICOjoist, słupków STEICOwall i elementów konstrukcyjnych ze STEICOLVL redukują straty ciepła przez mostki termiczne nawet do 50% w stosunku do drewna litego czy klejonego.
Potrzeba komfortu
Domy z drewna to świadomy wybór życia w zgodzie z naturą. Coraz więcej Polaków chce mieszkać w zdrowych budynkach, równocześnie jednak oczekuje komfortu i wygody. Nie mają być one uzależnione od obsługi skomplikowanych instalacji; nie chcemy również ponosić większych kosztów na utrzymanie optymalnej temperatury wewnątrz pomieszczeń. To kolejny powód, dla którego segment budownictwa drewnianego czeka proces modernizacji. W centrum zainteresowania muszą znaleźć się technologie i materiały, które ten komfort będą mogły zapewnić, bez wyższego zapotrzebowania grzewczego. Jest to możliwe wyłącznie w budynkach o wysokiej szczelności i doskonałej izolacji cieplnej. Dlatego w konstrukcji przegród budynków projektowanych w technologii STEICO stosuje się termoizolację z naturalnych włókien drzewnych. Nie tylko sprzyja to zdrowiu i dobremu samopoczuciu mieszkańców, ale dodatkowo działa jak bufor ciepła w zimie oraz bariera dla upałów w lecie. W pomieszczeniach panuje stała temperatura niezależnie od pory roku i pogody, która jest na zewnątrz. Budynek skutecznie chroni przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, a uzyskanie i utrzymanie wymaganej temperatury nie nakłada na mieszkańców nadmiernych obowiązków.
Nowoczesne budownictwo drewniane może zyskać na znaczeniu w segmencie Premium, gdzie oczekuje się nie tylko atrakcyjnej bryły, ale wysokich standardów.
Ekologia
Rosnąca świadomość ekologiczna powoduje, że zaczynamy podejmować decyzję, które pomogą minimalizować negatywny wpływ działalności człowieka na środowisko. Dotyczą one nie tylko stylu życia czy preferencji żywieniowych, ale coraz częściej również budynków, w których chcemy mieszkać, uczyć się i pracować. Wykonane z drewna są zdrowe dla użytkowników, a jednocześnie pozwalają ograniczyć emisję dwutlenku węgla. Zatrzymują go w swojej konstrukcji i magazynują przez cały okres użytkowania, dzięki czemu nie trafia on do atmosfery.
Destrukcyjny wpływ procesów budowlanych na środowisko możemy ograniczyć jeszcze bardziej, wybierając gotowe moduły z drewna. Ponieważ są one produkowane w fabryce, redukujemy ilość odpadów powstających na miejscu budowy i jej uciążliwość dla otoczenia.
Podczas realizacji inwestycji z prefabrykatów zużywamy również mniej wody – nawet do 70% w stosunku do tradycyjnych prac budowlanych. Po skończonym cyklu użytkowania, budynek może zostać poddany utylizacji, a materiał wykorzystany ponownie.
– Materiały konstrukcyjne i termoizolacyjne produkowane z drewna zachowują wszystkie najlepsze właściwości naturalnego surowca, które dodatkowo optymalizujemy w procesie przemysłowym. Budowane z nich domy są tak samo zdrowe i ekologiczne, mają jednak lepsze parametry jakościowe i cieplne od tych wznoszonych z drewna litego – potwierdza Michał Komorowski. – Warto również wiedzieć, że surowiec do produkcji jest pozyskiwany ze zrównoważonej gospodarki leśnej i możemy zoptymalizować jego przerób. Nawet elementy, które nie zostaną wykorzystane na potrzeby budowlane, w fabryce zostaną przetworzone na inne cele, a odpady na biomasę, co nie byłoby możliwe na miejscu budowy.
Domy z drewna w systemie konstrukcyjnym STEICO idealnie wpisują się w rosnące w siłę trendy proekologiczne, a ochrona środowiska jest realizowana podwójnie. Budynek wiążąc CO2 nie pogłębia efektu cieplarnianego, a dzięki optymalnej termoizolacji z włókien drzewnych redukuje zapotrzebowanie na energię cieplną, co również skutkuje mniejszą produkcją dwutlenku węgla i jego przenikaniem do atmosfery.
Odpowiedzialność społeczna
Działania podejmowane w celu zapobiegania skutkom degradacji środowiska i zmianom klimatycznym nie ominą również budownictwa. Przedsiębiorstwa działające w tym obszarze będą musiały uwzględniać nie tylko własną politykę, ale również ochronę środowiska i interesy społeczne. Coraz większe znaczenie będzie miał wpływ budynków na otoczenie, zarówno w fazie budowy, jak i w całym okresie ich użytkowania. Dlatego zrównoważone budownictwo musi przestawić się na naturalne materiały odnawialne o niskim śladzie węglowym oraz technologie, które wymagają znacznie mniej energii niż metody konwencjonalne i generują niższe koszty środowiskowe. To dobry prognostyk dla budownictwa drewnianego, które optymalnie spełnia te oczekiwania.
Współodpowiedzialność za kształtowanie wspólnej przestrzeni oraz dbanie o zdrowie i samopoczucie jej mieszkańców będą wpływały na racjonalne decyzje inwestycyjne. Nie możemy budować z materiałów, które zagrażają dobru ludzi i planety. Dotyczy to zarówno budynków indywidualnych, jak i inwestycji publicznych. Jednocześnie jednak na znaczeniu nabiera czas realizacji procesów budowlanych, a te wymagania jest w stanie pogodzić wyłącznie nowoczesne budownictwo drewniane w technologii prefabrykowanego szkieletu. Władze samorządowe polskich miast i gmin już dostrzegły jego zalety. Oprócz skróconego cyklu operacyjnego i korzyści ekonomicznych związanych z niższymi kosztami eksploatacji budynków, doceniają również możliwość zapewnienia komfortu użytkownikom i aspekty zdrowotne. Te ostatnie nabierają szczególnego znaczenia w przypadku szkół, żłobków i przedszkoli.
Prefabrykowane budownictwo drewniane może być również odpowiedzią na naglące potrzeby sektora budownictwa komunalnego, wpływając nie tylko na znaczny wzrost tempa realizacji inwestycji, ale również zapewnienie zdrowych warunków ich mieszkańcom. Pionierskie na razie działania podjęte przez władze Gdańska, gdzie w 2017 r. powstały budynki z lokalami komunalnymi w technologii modułowej, stanowią doskonały przykład zminimalizowania negatywnego wpływu procesów budowlanych na środowisko, a jednocześnie współodpowiedzialności za zapewnienie odpowiedniego standardu życia mieszkańcom borykającym się z problemem wykluczenia społecznego.