Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu.
Ponadczasowa architektura i wrażliwość na potrzeby pacjentów

Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu już wkrótce powiększy się o nowoczesny obiekt medyczny. W historycznym centrum miasta, przy ul. Garbary, powstanie nowy budynek Ambulatoryjnej Onkologii, Profilaktyki, Diagnostyki Molekularnej i Obrazowej. I Nagrodę w zorganizowanym przez SARP Poznań konkursie architektoniczno-urbanistycznym na rozbudowę zespołu szpitalnego zdobył projekt uznanej pracowni architektonicznej WXCA. Głównym założeniem architektów WXCA było zaprojektowanie funkcjonalnego i intuicyjnego obiektu o stonowanej, eleganckiej architekturze wkomponowanej w zabytkową strukturę miejską Poznania.

WXCA jest jedną z najbardziej uznanych polskich pracowni architektonicznych. Pracownia specjalizuje się w projektach użyteczności publicznej, ze szczególnym doświadczeniem w pracy nad projektami realizowanymi w przestrzeniach zabytkowych, miejscach pamięci oraz obszarach o wysokiej wartości kulturowej. Architekci WXCA są autorami nowych siedzib Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej, które razem utworzyły reprezentacyjny kompleks muzealny w otoczeniu murów zabytkowej fortyfikacji. Architekci odpowiadają również m.in. za zwycięski projekt Muzeum Książąt Lubomirskich we Wrocławiu oraz za wielokrotnie nagradzane Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach, które zostało wzniesione w krajobrazie Gór Świętokrzyskich. Przed nieco ponad rokiem pracownia wygrała międzynarodowy konkurs na projekt odbudowy historycznej pierzei placu Piłsudskiego w Warszawie wraz z Pałacem Saskim i Pałacem Brühla. W portfolio pracowni znajduje się także masterplan przekształcający teren byłej Fabryki Samochodów Osobowych w Warszawie w nową dzielnicę mieszkaniową. Jednym z priorytetów projektowych tego przedsięwzięcia jest właśnie sprostanie wyzwaniu zachowania tożsamości miejsca i materialnego dziedzictwa FSO jako symbolu polskiego przemysłu motoryzacyjnego.

Zwycięska koncepcja konkursowa nowego obiektu Wielkopolskiego Centrum Onkologii to nie pierwszy projekt cenionej pracowni architektonicznej dla Poznania. Spod kreski architektów WXCA wyszedł projekt siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, która powstaje u podnóża Wzgórza Świętego Wojciecha. Przed kilkoma miesiącami pracownia wygrała również konkurs na nowy gmach Akademii Muzycznej im I.J. Paderewskiego na poznańskim Łazarzu.

Konkursowy projekt rozbudowy Wielkopolskiego Centrum Onkologii powstał we współpracy WXCA ze studiem Archimed. Zaproponowane przez jego twórców umiejętne wkomponowanie nowego budynku Ambulatoryjnej Onkologii, Profilaktyki, Diagnostyki Molekularnej i Obrazowej w skomplikowany, zabytkowy kontekst przestrzenny, a także funkcjonalny układ użytkowy zdobyły uznanie Sądu Konkursowego, który przyznał pracowniom I Nagrodę.

Jak podkreślają autorzy, głównym założeniem projektu było stworzenie budynku, który harmonijnie wpisze się w historyczną tkankę urbanistyczno-architektoniczną Poznania, a zarazem spełni restrykcyjne warunki stawiane współczesnym obiektom medycznym i zapewni komfort użytkownikom. Elegancka, stonowana bryła – której wyraz architektoniczny jury określiło w werdykcie mianem „ponadczasowej” – stworzy nowy kwartał zabudowy pośród szczególnie cennych obiektów takich jak kościół św. Franciszka Serafickiego czy Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego, jednocześnie uzupełniając i porządkując pierzejowy układ ulicy Garbary. Skala i forma obiektu pozostają w relacji z otaczającą, zarówno historyczną jak i współczesną zabudową. Jego prosta elewacja o rytmicznych podziałach i silnie zarysowanych porządkach odwołuje się zaś do charakteru otaczających go historycznych obiektów. Rytmiczność podziałów oraz zastosowane materiały nadadzą budynkowi szlachetności i klasy, podkreślą jego rangę oraz publiczny profil instytucji.

Wyzwaniem ze strony kształtowania bryły było jak najmniej inwazyjne przeprowadzenie nadziemnej kładki pieszej ułatwiającej komunikację między nowym budynkiem i terenem WCO. Przedmiotem szczególnej troski architektów była w tym przypadku ochrona relacji przestrzennych i historycznych osi widokowych. Projektowany zespół zabudowy razem z kładką stworzą kompozycyjną bramę ulicy Garbary otwierającą się w kierunku Starego Miasta.

Innym aspektem projektu wyróżnionym przez Sąd Konkursowy jest „wysoką wrażliwość na potrzeby przyszłych użytkowników” obiektu – zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego. Kluczowym założeniem projektantów było stworzenie budynku funkcjonalnego i intuicyjnego w użytkowaniu, z czytelnym i logicznym schematem komunikacji. Przestrzeń wewnętrzna obiektu została wyraźnie podzielona na strefy dla pacjentów zdrowych, powracających, dzieci oraz personelu. Wygodna komunikacja i przestronne, jasne przestrzenie holi i poczekalni są ukłonem w stronę pacjentów. W przestrzeniach dla personelu istotnym założeniem projektowym było nie tylko sprawne przemieszczanie się pracowników, ale i stworzenie komfortowych, dobrze doświetlonych przestrzeni do pracy i wypoczynku.

Skład zespołu autorskiego: Szczepan Wroński, Dorota Flor-Zbytniewska, Zuzanna Wodowska, Maja Przewoźnik, Izabela Kubicka, Seweryn Trzyna, Michał Kalinowski, Jakub Hlebowicz, Andrzej Bulanda, Aleksandra Ruszkowska, Michał Grzymała-Kazłowski