Mija pełny rok pandemii COVID-19, mającej wpływ na funkcjonowanie niemal wszystkich sektorów gospodarki. Poprosiliśmy ekspertów (ds. inżynierii i budownictwa) o podsumowanie 2021 roku w branży – zadaliśmy każdemu trzy tak samo brzmiące pytania. Zachęcamy do zapoznania się z odpowiedziami oraz prognozami na nadchodzący rok.
Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 w 2020 roku zablokowała gospodarkę, utrudniła pracę na budowach i „uziemiła” ludzi. Jednak w roku 2021 branża inżynierii i budownictwa dostroiła się do nowych warunków, odzyskując stabilność oraz utrzymując ciągłość prac. W wyniku pandemicznego kryzysu eksperci wyliczają kolejne wyzwania, którym musieli stawić czoła w mijającym roku oraz z którymi będą zmagać się w nadchodzącym. Specjaliści firmy SAFEGE S.A.S Oddział w Polsce (konsulting inżynieryjny / projektowanie) zgodnie przekonują, że mimo chwilowych niedogodności w postaci przestojów na budowach czy braków materiałów udało się dokończyć większość kluczowych projektów, a dzięki sprawnej organizacji powstały specjalne, szczególnie przestrzegane procedury.
Eksperci SAFEGE (SUEZ Consulting) są zgodni: inflacja i braki magazynowe są najczęściej wymienianym problemem. Plusem – troska o ludzi i nowe możliwości współpracy
Specjaliści zwracają uwagę na czynnik ludzki. Pandemia wymusiła zmierzenie się z nowym, nieznanym wrogiem. Błyskawicznie opracowano dodatkowe procedury BHP, których zadaniem jest ochrona zdrowia i życia ludzkiego. To bezsprzecznie było priorytetem w 2021. Nie było też większych problemów ze współpracą, gdyż skutecznie przeciwdziałały im wypracowane stanowiska i procedury. Oto autorskie Podsumowanie Roku 2021 w inżynierii i budownictwie – Spółki SAFEGE Suez Consulting:
Pytanie pierwsze: branżowe wydarzenia roku 2021
Siłą rzeczy mijający rok nie obfitował w wydarzenia fizyczne, jednak te, które się odbywały należy docenić za wzmocnienie bezpieczeństwa w związku z reżimem sanitarnym. To m.in. IX Kongres Infrastruktury Polskiej (czerwiec), Smart City Expo Polska (październik) czy XI Kongres Kolejowy (listopad).
Co jeszcze sprawiło, że szczególnie zapamiętamy rok 2021 w branży? Monika Tałałaj, Country Business Development Manager SAFEGE Polska zwraca uwagę na blokady środków płynących do Polski z UE: „Wstrzymane miliardy EURO dla Polski z Funduszu Odbudowy zamroziły przyszłe inwestycje”. Bartosz Klimczak, Dyrektor ds. Rozwoju w SAFEGE Polska odnosi się do swojego sektora: „Z punktu widzenia Business Developmentu istotnym wydarzeniem było przyjęcie i opublikowanie przez Komisję Europejską pakietu Fit For 55, który stanowi bazę dla unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku” – komentuje rozmówca. „Uregulowania prawne będące konsekwencją wniosków w tym dokumencie mogą mieć ogromny wpływ na inwestycje planowane w nadchodzących latach, wpływając nie tylko na ich zakres, ale i na całą gospodarkę” – dodaje ekspert.
Wojciech Wojewoda, Dyrektor Regionu Centralnego i Północnego SAFEGE w Polsce wspomina o dynamiczniejszym rozwoju wysokosprawnej kogeneracji, co również odciąża środowisko: „budowa instalacji biomasowej dla OPEC w Grudziądzu. Jest to bardzo interesujący, a jednocześnie wymagający realizacyjnie projekt. Kocioł o mocy znamionowej 12,5 MW opalany będzie luźną słomą, która nie jest często stosowanym paliwem w kotłach biomasowych w Polsce – w odróżnieniu od chociażby krajów skandynawskich.”
Wymieniony został również Polski Ład; Witold Majewski, Dyrektor Regionu Południowego i Wschodniego / Pełnomocnik Zarządu SAFEGE Polska kwituje słowami: „z zaciekawieniem wyczekujemy rozporządzenia dotyczącego Polskiego Ładu”. Kamila Strzelczak, Dyrektor ds. Kontroli i Wsparcia Operacyjnego / Dyrektor Kluczowych Projektów firmy zwraca uwagę na „wejście w życie z dniem 01.01.2021 nowej ustawy PZP, w tym zmiany mechanizmów waloryzacji”, co wg ekspertki „w dobie obecnego wzrostu cen jest jednym z ważniejszych postanowień łagodzących drastyczny wzrost cen na rynku budowlanym”. Strzelczak uzupełnia o fizyczne wydarzenie roku; jej zdaniem był to IX Kongres Infrastruktury Polskiej (16 czerwca): Debaty potwierdziły fakt, że wszystkie strony procesu inwestycyjnego mają wspólny cel – kompleksową realizację zamierzenia inwestycyjnego”.
Pytanie drugie: jak pandemia wpłynęła na branżę?
Eksperci zgodnie wymieniają utrudnioną dostępność do materiałów budowlanych oraz znaczny wzrost ich cen jako najczęstsze problemy branży w 2021 roku.
Robert Wojciechowski, Dyrektor Regionu Zachodniego w firmie konsultingowej SAFEGE Oddział w Polsce dodatkowo zwraca uwagę na istotną kwestię: „Wiele nowego nauczyliśmy się w tym roku, a dzięki nowym doświadczeniom branża opracowała nowe rozwiązania”. Odnośnie do powszechnego wzrostu cen materiałów budowlanych Kamila Strzelczak, zauważa, że „w ramach prowadzonych projektów zadziałały mechanizmy ochronne w postaci klauzul rewaloryzacyjnych oraz magazynowane materiały zakupione w poprzednich latach”. Z kolei Bartosz Klimczak zwraca uwagę na kwestię rentowności: „wzrost cen materiałów przyczynia się do spadku rentowności realizowanych kontraktów”.
Co do współpracy – zdania są podzielone: Witold Majewski informuje o problemach kadrowych: „Kwarantanny siłą rzeczy spowolniły niektóre procesy, jednak nie odnotowaliśmy problemów z terminowością”. Przemysław Piszczek, Dyrektor Biura Projektów i Konsultingu SAFEGE Polska zwrócił uwagę również na operacyjną stronę działań: „W zakresie prac projektowych zauważam niepokojący trend przedłużania działań administracyjnych – w zakresie pozyskiwania uzgodnień, decyzji czy opinii”. Wojciech Wojewoda: To co można zaobserwować to niewątpliwie wydłużenie okresu realizacji kontraktów względem pierwotnych założeń. Dodatkowym problemem jest dostępność materiałów z uwagi na zakłócenia w łańcuchach dostaw, a także wzrosty cen surowców i materiałów, czyli inflacja, która dotknęła wszak nie tylko naszą branżę, ale całą gospodarkę.”
Rok strategicznych sojuszy
„Mijający rok jednakowo w sektorze publicznym jak i wśród przedsiębiorców obfitował w działania i przedsięwzięcia podejmowane wobec wyzwań przed jakimi stoi Polska. Wyzwań zarówno w sferze ekologicznej, gospodarczej i społecznej” – Podsumowuje Kamila Kurowska-Gawryś, Dyrektor Generalny, Dyrektor Zarządzający / CEO SUEZ Consulting Polska oraz Dyrektor Regionu UE SUEZ Consulting. „Dla sektora publicznego i firm w nim działających istotnym wydarzeniem w 2021 była nowelizacja prawa zamówień publicznych, która z założenia miała uprościć procedury oraz zwiększyć ochronę wykonawców i podwykonawców. Sytuacją do jakiej powinniśmy dążyć w obliczu wahnięć na rynku infrastrukturalnym, rosnącej inflacji i braku kadr jest większa rola ugód oraz współpraca między stronami procesu inwestycyjnego skoncentrowana na osiągnięcie celów projektu. Pełniąc usługi także dla przemysłu, za istotne dla naszej branży uważam pracę i dialog nad nową Polityką Przemysłową Polski, której głównymi założeniami są: transformacja ekologiczna i osiągnięcie neutralności klimatycznej, transformacja cyfrowa oraz wzrost konkurencyjności. Mijający rok był obfity w sojusze strategiczne np. na rzecz czystego wodoru, niskoemisyjnych gałęzi przemysłu, przemysłowych chmur obliczeniowych, surowców. 2021 to rok największej dywersyfikacji naszych usług i klientów.” – ocenia Kurowska-Gawryś.
Pytanie trzecie: najbardziej obiecujące rozwiązania i technologie?
Wojciech Wojewoda stawia na ekologiczne ciepło: „Chciałbym w tym miejscu zwrócić uwagę na całokształt działań i rozwiązań związanych z transformacją energetyczną,
tj. odchodzeniem od węgla jako głównego paliwa w energetyce. Przykładem chociażby przedsiębiorstwa działające w branży ciepłowniczej, które w związku z polityką klimatyczną UE skutkującą wzrostem opłat za emisje CO2 zmuszone zostały do poszukiwania alternatyw dla dominującego w Polsce węgla. Jedną z ich jest biomasa – przede wszystkim zrębki drzewne, a także słoma. W mojej ocenie, liczba tego typu instalacji biomasowych w Polsce będzie w najbliższych latach rosnąć. Z kolei Monika Tałałaj stawia na równie ciekawy kierunek, którym są “szyby fotowoltaiczne oraz wszechobecna AI”. Istotnie, sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence) zwiększa spektrum działania z roku na rok. Pozostając w temacie nowoczesnych technologii w służbie inżynierii i budownictwa, Przemysław Piszczek przypomina o BIM, czyli Building Information Modeling: „Dotychczasowe wykorzystanie technologii BIM w projektach kubaturowych, głównie za sprawą oczekiwań klientów prywatnych, powinno przełożyć się na szersze spektrum oraz wykorzystanie tego narzędzia również w innych dziedzinach projektowania” – zaznacza ekspert. Piszczek zwraca uwagę na SMART w projektach miejskich. Jego zdaniem „pojęcie SMART CITY bezpośrednio łączy się z ekologią, gdyż” – jak uzupełnia: „technologie mogą mądrze i sprytnie zarządzać życiem miasta, począwszy od optymalizacji energii elektrycznej, po realne zużycie wody”. Podobnego zdania jest Robert Wojciechowski, który wskazuje dodatkowo rozwój OZE jako kluczowe dla wzmocnienia oszczędności. Z kolei Bartosz Klimczak zauważa, że „narastający brak wykwalifikowanej siły roboczej będzie wymuszać wykorzystanie technologii prefabrykacji”. Monika Iciachowska, Country Marketing & Communications Manager SAFEGE Polska zwraca uwagę na coraz częstszy fakt zaangażowania branży w akcje edukacyjne i CSR: „Zaawansowana cyfryzacja w branży to również wykorzystanie nowoczesnych kanałów komunikacji do promowania proekologicznych postaw w społeczeństwie. Coraz więcej firm aktywniej i chętniej komunikuje się ze światem przez pryzmat akcji edukacyjnych i działań specjalnych podnoszących świadomość w kwestiach środowiskowych”. Kamila Strzelczak dodaje rozwój polskiej kolei jako bardzo ważny element ekologiczny. Zdaniem ekspertki „rozbudowa i modernizacja sieci i infrastruktury kolejowej oraz promocja tego środka transportu wpłynie na zmniejszenie śladu węglowego” oraz dodatkowo wskazuje rozwój cyfryzacji w branży jako „element, który w czasie pandemii, czyli konieczności zmiany formy pracy na zdalną – stał się niezbędny”.
Tego samego zdania jest Mariusz Szmyd, Dyrektor Operacyjny i Zastępca Dyrektora Generalnego SAFEGE Polska. Ekspert podsumowuje: „Pandemia przyśpieszyła rozwój cyfryzacji w branży. Choć od dawna korzystamy z nowoczesnych technologii w inżynierii, to indywidualnie wzmocniliśmy swoje kompetencje w kwestii m.in. wirtualnych spotkań, które skutkowały realnymi i bardzo odpowiedzialnymi decyzjami. To dotyczy całej branży, która mimo utrudnień, przerw i zmagań z przeciwnościami jest w dobrej kondycji”. – reasumuje Szmyd.
***
Firma SAFEGE S.A.S. Oddział w Polsce (SUEZ Consulting Polska) istnieje w Polsce od 30 lat i należy do francuskiej Grupy SUEZ. Zapewnia kompleksowe prowadzenie każdej inwestycji działając aktywnie poprzez konsulting strategiczny i inżynieryjny w sektorze ochrony środowiska, transportu oraz gospodarki komunalnej, budownictwa i przemysłu. SAFEGE Polska wspiera także samorządy lokalne i przedsiębiorstwa przemysłowe w procesie transformacji ekologicznej i energetycznej, jak również w procesie adaptacji do zmian klimatycznych.
SAFEGE Polska to własne biuro projektowe oraz 32 biura w Polsce i 200 stałych pracowników oraz kilkuset współpracowników – specjalistów w każdej dziedzinie inżynierii. Firma współpracuje z instytucjami publicznymi, klientami komercyjnymi, przemysłowymi, przedsiębiorcami i władzami lokalnymi.