Tegoroczna, 23. edycja konkursu KOŁO „Projekt Łazienki 2021” organizowanego przez Geberit, jest wyjątkowa. Wyjątkowa dlatego, że uświadomiliśmy sobie, że katastrofa ekologiczna właśnie się już dzieje i nie możemy przejść obok tego obojętnie. I to m.in. na architektach spoczywa obowiązek i zadanie, by próbować temu zaradzić. Dzięki świadomości powagi sytuacji i wprowadzaniu w życie zasad zrównoważonego rozwoju i racjonalnego korzystania z zasobów natury, celem realizacji nowego sposobu na relacje z naturą, mamy szansę na lepsze życie. Swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniem dzielą się z młodymi twórcami w tym konkursie największe autorytety z branży, rzucając ziarno wiedzy na podatny grunt z nadzieją, że wykiełkuje.
W tym roku organizatorzy, biorąc pod uwagę sytuację epidemiczną, znacznie wydłużyli czas na przesłanie prac. Konkurs to świetna okazja, by spróbować swoich sił w projektowaniu publicznych przestrzeni sanitarnych, a jednocześnie głębiej pochylić się nad problematyką projektu. Obecna edycja to prawdziwe wyzwanie i pokłon w stronę Natury. Uczestnicy mają stworzyć projekt toalety zlokalizowanej na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – prawdziwego pomnika dzikiej przyrody. Króluje tam zasada leave no trace, polegająca na zacieraniu śladów obecności człowieka w taki sposób, by dziedzictwo naturalne nie zostało naruszone.
Nie olewamy natury
Cykl Rozmowy Naturalne powstał w związku z akcją NIE OLEWAMY NATURY, która jest inspirowana towarzyszącą konkursowi inicjatywą marki KOŁO – NIE OLEWAMY MIASTA. Ta idea została stworzona w oparciu o wiarę w możliwość zmiany świata, zaczynając od wprowadzania małych lokalnych inicjatyw.
Adresatami cyklu są przede wszystkim studenci uczestniczący w konkursie, jednak każdy, nawet osoba spoza branży, wyciągnie z niego coś dla siebie. Rozmowy inicjujące cykl przeprowadziła Ewa Trzcionka – wykładowczyni SWPS oraz School Of Form, eko etyczka i doradczyni biznesowa. Jej rozmówcy, to tegoroczni jurorzy konkursu KOŁO „Projekt Łazienki 2021. To właśnie konkurs stał się punktem wyjścia dyskusji, które łączy tematyka natury i obecności człowieka w ekosystemie.
Rola współczesnego architekta
Gościem drugiego odcinka Rozmów Naturalnych jest prof. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz – Generalna Projektant, wiceprezes w Autorskiej Pracowni Architektury APA Kuryłowicz & Associates, a także profesor tytularna w Zakładzie Projektowania i Teorii Architektury na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz Przewodnicząca Rady Fundacji Stefana Kuryłowicza. Poza wieloma zaszczytnymi funkcjami, od 2004 roku zasiada w gronie jurorów konkursu KOŁO i – co warto podkreślić – podobnie jak w wielu poprzednich edycjach została przewodnicząca komisji sędziowskiej i w tym roku .
Razem z prowadzącą, Ewą Trzcionką, rozmawiają o priorytetach i ideałach dzisiejszego architekta, a także o sposobach radzenia sobie z bieżącymi problemami cywilizacyjnymi, z którymi musi się zmierzyć: przeludnieniem, katastrofą ekologiczną, czy wymogami narzuconymi przez walkę z pandemią COVID19.
Musimy sobie uświadomić, że w 2020 roku ogrom rzeczy wytworzonych przez człowieka dorównał biomasie organizmów żyjących na naszej planecie. Przerażające jest to, że dokonało się to na przestrzeni 100 lat. Jest to jasny sygnał, że nie mamy już rezerw czasowych, a zmiany należy wprowadzać natychmiast. – Czytałam, że papież Franciszek ma zamiar wprowadzić pojęcie grzechu ekologicznego. Dla tych wszystkich, którzy są wyznawcami wiary chrześcijańskiej, powinien być to sygnał do zastanowienia się, bo będzie bardzo wyraźnie, na wysokim szczeblu powiedziane, że to nie są żarty – mówi na wstępie prof. Ewa Kuryłowicz.
Nie ma co ukrywać też, że architekci przyczyniają się do tworzenia nowych elementów technosfery, które są zupełnie odrębne od środowiska naturalnego. – Musimy eliminować beton z budowania, ponieważ okazuje się, że to właśnie on stanowi 4/5 masy wybudowanej na Ziemi. Reszta to cegły, asfalt, metale, tworzywa sztuczne, o których się mówi, że pływają w formie gór śmieci po oceanach – a mimo wszystko są znikomym procentem – zaznacza prof. Kuryłowicz.
Szkodliwa jest również produkcja betonu, która wzmaga emisję gazów cieplarnianych. Należy się zatem zastanowić, czym go zastąpić, by w jak najmniejszym stopniu pogłębiać katastrofę klimatyczną i jaka jest w tym rola architekta. – Mamy alternatywę w formie materiałów, które pozwalają na rozbiórkę i ponowne wykorzystanie. To jest tak jak z ubraniem. Musimy w Polsce naprawdę szybko dojść do tego, co mają Francuzi, Szwajcarzy, Norwegowie – budować więcej z drewna. Całkowicie z betonu nie będziemy mogli zrezygnować, bo wszystkie konstrukcje są trochę hybrydowe. Mokra ziemia i drewno niekoniecznie ze sobą dobrze współpracują. W tej chwili beton jest podstawowym materiałem budowlanym głównie dlatego, że jest najtańszy – zwraca uwagę jurorka konkursu.
Kolejnym problemem jest też metraż, powierzchnia, jaką zajmujemy. Chcemy mieć duży dom, dodatkowe mieszkanie, nie patrząc na to, że realizując te zachcianki ingerujemy w środowisko. Powinniśmy to zminimalizować, wykorzystać zasoby, które już istnieją. Jest wiele pustostanów, które można wykorzystać na mieszkania. – Niestety w Polsce nadal jest taniej wyburzyć i wybudować od nawa niż remontować. Uważam, że polityka państwa powinna być taka, żeby ułatwiać prace na istniejącym zasobie – mówi prof. Ewa Kuryłowicz.
Dzisiejszy architekt powinien być na to szczególnie wrażliwy, rozeznać teren, na którym przyjdzie mu tworzyć i zaznajomić się z jego potencjałem. To jest też rada dla osób biorących udział w konkursie, bo miejsce w którym ma powstać łazienka, jest z jednej strony wyjątkowo delikatne, z drugiej też pełne możliwości. – Trzeba się nauczyć, w jaki sposób wziąć naturę „pod rękę” i spowodować, żeby dom oddychał prawie tak, jak człowiek – podpowiada profesor.
Wykorzystanie przyrody jako sprzymierzeńca i korzystanie z jej zasobów, a nie brutalne ingerowanie w jej zakres, pozwoli nam cieszyć się jej urokami na dłużej.
Cykl rozmów organizowanych przez KOŁO ma pomóc designerom odnaleźć swoją zawodową drogę i rozbudzić w nich misję zrównoważonego projektowania.
Zapraszamy do obejrzenia rozmowy z prof. Ewa Kuryłowicz:
Zachęcamy do śledzenia strony konkursowej www.konkurskolo.pl i FB organizatora https://www.facebook.com/KOLOzawszewdobrymstylu
***
Konkurs KOŁO „Projekt Łazienki 2021” organizowany przez firmę Geberit budzi ogromne zainteresowanie wśród początkujących architektów i studentów architektury, których zadaniem jest stworzenie projektu toalety publicznej. Partnerem tegorocznej edycji został Tatrzański Park Narodowy, który na miejsce projektu wybrał Dolinę Chochołowską.
Konkurs zwraca uwagę na deficyt toalet publicznych w Polsce oraz na często pozostawiające wiele
do życzenia warunki panujące w ogólnodostępnych ubikacjach. Przez ponad dwadzieścia lat, dzięki organizatorowi, partnerom, a także autorom najciekawszych zgłoszeń powstały nowoczesne, funkcjonalne i estetyczne toalety w wielu miejscach w Polsce.
Laureatów 23. edycji wyłoni znakomite jury, w którego gronie zasiadają eksperci z branży projektowej. Pula nagród wynosi ponad 50 tys. złotych. Termin przesyłania zgłoszeń 11.10.2021.
Wszelkie informacje, wytyczne projektowe, harmonogram oraz regulamin są dostępne na stronie https://konkurskolo.pl/